དཔེ་དེབ་བརྒྱ་

ལྔ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་དཔེ་དེབ་བརྒྱ་དཔར་སྐྲུན། ཁག་དང་པོ།

བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་ཏེ་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ཏེ། ཀིརྟིའི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གིས་འདས་

པའི་ལོ་ངོ་ ༡༨ ནང་དཔར་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་ལོངས་བའི་མཛད་སྒོ་རྒྱས་པ་ཞིག་འཚོགས་

གཏན་འཁེལ་ཡོད་པའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ། ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་འགོད་པ་དོན་འགྲུབ་བཀྲ་

ཤིས་དང་དོན་གོ་གཉིས་ཆེད་དུ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གཟིམ་ཆུང་དུ་བཅར་ཏེ། དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པ་དང་འབྲེལ་

ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་བརྩམས་ཆོས་དང་ཁོང་སྒེར་གྱི་ལས་དོན་ཁག་ཅིག་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་གཤམ་

གསལ་ལྟར་ཡིན།

དྲི་བ། བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་ཏེ་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ཏེ། འདི་ག་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་

ཚང་གིས་དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་འདྲ། མཛད་སྒོ་

དེ་འཚོགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པའི་ནང་དོན་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ངོ་སྤྲོད་ཅིག་གནང་རོགས། 

ལན། དུས་བབ་གསར་ཤོག་བཏོན་ཏེ་ལོ་གང་འཚམ་ཕྱིན་པ་རེད། ལོ་ངོ་འདི་དག་གི་རིང་ལ་གནས་ཚུལ་གང་མང་ཞིག་

སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་ཏེ། རྩ་དོན་དང་སྐད་ཡིག་གཉིས་ཐད་ནས་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་གང་ལེགས་

བསྒྲུབས་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཐོག་མར་དུས་བབ་ལས་བྱེད་ཡོངས་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོད། ད་ལོ་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་

དུ་འབྱོར་ཏེ་མི་ལོ་ ༥༠ འཁོར་གྱིན་ཡོད་ལ། བོད་ནང་དུ་རྒྱའི་བཙན་འོག་ཏུ་ཚུད་དེ་ལོ་ ༥༠ འཁོར་གྱིན་ཡོད། དེ་

བཞིན།  བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཉམས་ཆག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ལོ་ ༥༠ འཁོར་གྱིན་ཡོད། འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་དུས་དྲན་

སྲུང་གཙི་བྱེད་པར་གཞུང་གི་གོ་སྒྲིག་རྐྱང་པ་མ་ཡིན་པར་སྒེར་སོ་སོའི་ངོས་ནས་གང་ཞིག་འཇོན་མིན་དང་ཅི་ཞིག་

བྱ་དགོས་མིན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སྐབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོག་ལ་ལས་ཀ་བྱས་

ཏེ། དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ནང་དེབ་ ༡༠༠ དཔར་སྐྲུན་བྱས་ཟིན་པ་འདི་ལག་རྗེས་ཕྲན་བུ་ཞིག་ཏུ་བཞག་ཆོག་པ་རེད་

སྙམ་སྟེ། གཞུང་གི་མཛད་སྒོའི་ཆ་ཤས་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་འཚོགས་

གཏན་འཁེལ་ཡོད།   གཉིས་པ་དེ་ལ། དེབ་དེ་དག་གི་ནང་དོན་ཐད་ནས། ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་ཟེར་ན་འདྲ་ལ། ཆེས་

མཐོའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ཟེར་ནའང་འདྲ། ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྦྱང་ས་འདི་འདྲ་ཞིག་འཛུགས་དགོས་པ་དེ།

ཕྱི་ལོགས་ནས་ཀིརྟི་ཚང་ལ་དགོན་པ་དང་། ལྷ་ཁང་འདུ་ཁང་བཞེངས་ཏེ་སྔ་མོའི་ལམ་སྲོལ་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་དགོས་པ་

དེ་འདྲ་མ་རེད། ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་གང་རེད་ཟེར་ན། བོད་པའི་བླ་མ་དང་གྲྭ་པའི་ལས་འགན་གང་རེད་ཟེར་ན།

བོད་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོག་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་དང་། དེ་བརྒྱུད་ནས་མི་ལ་གཞན་ཕན་གྱི་ལས་དོན་

བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་རེད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོ་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོད་པའི་བླ་མ་གྲྭ་པ་ཚོ་མཉམ་རུབ་ཐོག་ལས་ཀ་ག་རེ་བྱ་ཐུབ་མིན་

ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སྐབས། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀར་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཉམས་ཆག་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དེའི་ཐོག་

ལ་ལས་ཀ་ཕྲན་བུ་རེ་བྱ་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། གྲྭ་ཚང་འདི་བོད་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སློབ་གཉེར་བྱ་སའི་ངོ་བོའི་

ཐོག་ལ་བཙུགས་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ད་བར་དེབ་མང་པོ་ཞིག་བཏོན་པའི་ནང་དོན་ཡང་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་

གཞིར་བཟུང་། བརྗོད་བྱའི་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོག་ནས་བོད་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡོང་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་སྒྲིག་

དང་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད།

དྲི་བ། འདི་ག་གྲྭ་ཚང་ནས་བཏོན་པའི་དཔེ་དེབ་མང་ཆེ་བ་རྩོམ་རིག་དང་ལོ་རྒྱུས། ནང་ཆོས་སོགས་བོད་པའི་སྲོལ་

རྒྱུན་རིག་གཞུང་གི་སྐོར་ཡིན་ལ། སྲིད་དོན་དང་སྤྱི་ཚོགས། དེང་རབས་རིག་གནས་དང་མི་ཆོས་རྒྱུན་ཤེས་ཀྱི་སྐོར་ནས་

དེ་ཙམ་མེད་སྟབས། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་དེའི་ཐད་དགོངས་འཆར་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ལན། སློབ་གཉེར་ཁང་འདི་ཐོག་མར་བཙུགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཞིར་བཟུང་སློབ་ཚན་གཏན་འབེབས་དང་། དམིཌ་

ཡུལ་གཞིར་བཟུང་གྲུབ་འབྲས་བརྩོན་ལེན་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་ནང་ནས་ཀྱང་། རིག་གཞུང་རྙིང་པ་དང་

སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཉམས་ཆག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོང་སྤེལ་ལ་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་ང་ཚོའི་ཐོག་མའི་

དམིགས་ཡུལ་ཡིན་སྟབས།  རྩོམ་ཡིག་ཕལ་ཆེ་བ་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཤས་ཆེ་བ་ཡོད། 

དེང་གི་རིག་གནས་གསར་པ་དང་འགྲོ་སྟངས་གསར་པའི་ཐོག་ལ་འབད་པ་བྱ་དགོས་པ་མ་རེད། མི་ཚང་མ་རང་བཞིན་

གྱིས་ཤོར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན། རྩོམ་འབྲི་སྟངས་དང་དེབ་དཔར་སྟངས་ཚུན་ནས་གསར་པའི་ཐོག་ལ་ཤོར་འགྲོ་

བཞིན་ཡོད། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཆེད་དུ་སྲོལ་རྒྱུན་དང་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་གནས་ཐབས་དང་། གནས་པ་ཙམ་དུ་མ་

ཟད་གང་ནུས་ཅི་འཇོན་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཕྱོགས་ལ་ཤུགས་རྒྱག་གིན་ཡོད་མོད། སྲིད་དོན་དང་དེང་རབས་

རིག་གནས་སྐོར་ལའང་ས་མིག་ཁྱོན་ནས་བཞག་མེད་པ་མ་རེད། ང་ཚོའི་གྲྭ་ཚང་ལ་ཟླ་གསུམ་རའི་གསར་ཤོག་ཅིག་ཡོད།

དེའི་ནང་ཆབ་སྲིད་དང་འཕྲོད་བསྟེན། དཔལ་འབྱོར་སོགས་དེང་གི་རིག་གནས་ཚན་པ་མང་པོ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད།

དྲི་བ། བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་གྱར་ཏེ་ལོ་ངོ་ལྔ་བཅུ་འགོར་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད།    སྲིད་འབྱོར་གཉིས་ཕུད་པའི་རིག་

གཞུང་རྐྱང་པའི་ཐད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཉམས་ཆག་གཉིས་ཀ་བྱུང་ཡོད་མོད། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གྲུབ་འབྲས་འབུར་

དུ་ཐོན་པ་གང་དང་། འཐུས་ཤོར་དང་ཉམས་ཆག་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གིན་ཡོད་དམ།

ལན། སྔོན་མ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༡ ལོར་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་ངྷ་རམ་ས་ལར་བོད་ཀྱི་ཆོས་ཚོགས་དང་པོ་དེ་བསྐྱངས་པ་

རེད།སྐབས་དེར་ཁོང་གིས། ང་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་ལ་དུས་ཚོད་ངན་པ་ཞིག་ཏུ་ཡོང་བ་འདི་ལ། གོ་སྐབས་ཡག་པོ་ཞིག་ལེན་རྒྱུ་

ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་འདི་ནས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཕན་པའི་ལས་དོན་བསྒྲུབ་པ་དང་། འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཕན་པའི་ཆོས་

དང་རིག་གཞུང་ཁྱབ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུར་གོ་སྐབས་ལེན་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་། སྐབས་དེར་ང་ཚོའི་བསམ་པར་

བོད་ཆོས་ལྡན་གྱི་ཞིང་ནས་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཉམས་ནས་ཡོང་གིན་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་རྒྱལ་མིའི་ལུང་པ་ཞིག་ནས་

འཛམ་གླིང་ལ་བསྟན་པ་སྤེལ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད་བསམ་པ་ཞིག་བྱུང་། འོན་ཀྱང་། ལོ་ནས་ལོར་བསྟུད་དེ་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་

འཁོར་བའི་སྐབས་འདིར་འཛམ་གླིང་ནང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཤོས་ཨང་དང་པོའི་གྲས་སུ་

སླེབས་ཀྱིན་ཡོད། དེ་ནི་བཙན་བྱོལ་གྱི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་བྱས་རྗེས་ཨང་དང་པོ་རེད་བསམ་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནང་

མི་འབོར་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ཡང་། སྲ་ཐག་ཐག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། མི་འབོར་བརྒྱ་ཆ་དགུ་བཅུ་གོ་དགུའི་ཡིག་རྨོངས་

སེལ་ཡོད་ལ། དམངས་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཞིག་གི་ལམ་སྲོལ་ཐོག་སྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། དེ་ནི་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་བྱས་

རྗེས་གཉིས་པ་རེད། གཞན། སྔོན་མ་དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་ནང་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བོད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་

རེད་ཟེར་བའི་རྣ་ཐོས་ཙམ་ལས་ཕན་ཚུན་ལ་ཆ་རྒྱུས་གང་ཡང་མེད། ད་ཆར་བོད་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་གློ་སྙིང་བྲང་གསུམ་

གཏོད་ས་དང་། དེ་ལྟར་གཏད་ཆོག་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ས་དེ་འདི་ཆགས་བསྡད་ཡོད། འདི་ནི་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་

དབུ་ཁྲིད་པའི་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ནས་དཀའ་ལས་བརྒྱབས་པའི་གྲུབ་འབྲས་གསུམ་པ་རེད། འཐུས་ཤོར་གང་

ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ལ་འཐུས་ཤོར་གང་འཚམ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་ཡུལ་དུས་

ཁོར་ཡུག་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་གི་འོག་ནས་བྱུང་བ་རེད།

དེ་བཞིན་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་ཁྲོད་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་ཐད་ནས་ཀྱང་ཉམས་ཆག་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་ཞིག་

ཡོང་གིན་ཡོད། འཐུས་ཤོར་དེ་དག་ཐད་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གླེང་སློང་དང་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོ་གནང་གིན་ཡོད་ལ།

བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་དང་། སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཚང་མས་འགན་ཁུར་ཞིག་ལེན་གྱིན་ཡོད་པ་རེད་བསམ་

ཡོད། 

དྲི་བ། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་གི་ངོས་ནས་ད་བར་དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པ་འདོན་སྤེལ་

བྱས་ཏེ། ལྔ་བཅུའི་དུས་དྲན་ལ་ལེགས་སྐྱེས་གྱ་ནོམ་པ་ཞིག་ཕུལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་བླ་སྲོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དང་

རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་དང་བཅས་པར་ཕྱག་རྗེས་རླབས་ཆེན་བཞག་ཡོད། འོན་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་

ཁྲོད་བོད་ཡིག་ལ་དོ་སྣང་མེད་པ་དང་། བོད་ཡིག་དཔེ་དེབ་ཀློག་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་བ།  ལྷག་པར་དུ་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་

རིག་གི་དཔེ་དེབ་ཀློག་མཁན་ཆེས་ཉུང་ཉུང་ཡིན་པའི་ཐད་དགོངས་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།

ལན། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་ང་ཚོའི་གྲྭ་ཚང་འདི་ཐོག་མར་བཙུགས་ཏེ་ད་བར་ལོ་ ༡༨ འགྲོ་བསྡད་ཡོད། དུས་ཡུན་ཐུང་

ཐུང་རིང་གྲྭ་ཚང་འདི་ནས་བཏོན་པའི་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པར་སླེབས་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། ཀློག་

མཁན་དཀོན་པ་དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། འོན་ཀྱང་། རྩོམ་འབྲི་མཁན་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ཡིན་ན་འདྲ་ལ། དཔར་

མཁན་གཞུང་ངོས་ནས་ཡིན་ནའང་འདྲ། དང་པོ་ཡུལ་གྱི་ཆ་ནས། རྒྱ་གར་སྐྱབས་བཅོལ་ནང་གཅིག་པུར་དམིགས་པ་

མ་རེད། ང་ཚོས་དེབ་བརྒྱ་ཐམ་པ་དཔར་བ་ལས་ལྔ་མ་གཏོགས་བྲིན་ཡང་། དེབ་ལྔ་དེ་སླེབས་ས་ཞིག་ལ་སླེབས་པ་དང་།

བོད་ནང་ལྟ་བུར་དེབ་གཅིག་སླེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་སོང་བ་རེད་ལ། དེབ་བཏོན་

པའི་གོ་ཡང་ཆོད་སོང་བ་རེད། དེ་གཅིག་རེད། གཉིས་པ། དུས་ཀྱི་ཆ་ནས། ང་ཚོས་བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བའི་དུས་ཡུན་

ཙམ་ལ་དམིགས་པ་མ་རེད། གནས་ཚུལ་གང་རུང་ཞིག་ཡིག་ཐོག་ཕབ་སྟེ་དེབ་ཏུ་དཔར་ཟིན་པ་ཡིན་ན། མི་ཐོག་མང་

པོ་ཞིག་དང་། དུས་རབས་གཅིག་གཉིས་ཤིག་ལ་གནས་གི་རེད། མ་འོངས་པ་ཞིག་ལ། ད་ལྟའི་དུས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་

ཕྱོགས་དང་བསམ་བློའི་ཁྱེར་ཕྱོགས། ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་ལ་ལྟ་སྟངས་སོགས་མཁྱེན་ཐུབ་གི་རེད། དེ་ལྟར་ཕུགས་

རྒྱང་རིང་བོའི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་བཟུང་བ་ཡིན་ན་ཕན་ཞིག་ཏན་ཏན་ཐོགས་གི་རེད་དྲན་ཡོད། རྒྱ་གར་བོད་མིའི་

སྐྱབས་བཅོལ་ནང་བོད་ཡིག་གི་དེབ་ཀློག་མཁན་མི་འདུག་ཟེར་བ་དེ་བདེན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། དེ་ལ་ཁག་ཀྱང་ཡོད་

པ་མ་རེད། ཐོག་མར་ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་སྐབས། ཡར་གནམ་དང་མར་ས་ལས་ཡོད་པ་མ་རེད། གནས་ཚང་

རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་པ་མ་རེད། གནས་སྟངས་དེའི་འོག་ནས་གཞིས་ཆགས་བཙུགས་ཤིང་། སློབ་གྲྭ་བརྒྱབས་

པ་རེད། ཡིན་ནའང་། དགེ་རྒན་མང་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་བ་རེད། སློབ་ཚན་མང་ཆེ་བ་དབྱིན་ཡིག་རེད།   བོད་ཡིག་གི་སློབ་

ཚན་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ཙམ་ལས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་གཅིག་རེད། གཉིས་པ། མི་སྒེར་སོ་སོའི་ཐད་ནས་ཀྱང་སློབ་ཐོན་སྐབས་

བོད་ཡིག་གི་ལས་ཀ་བྱེད་ས་རག་གི་མེད་ལ། འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་ཁོར་ཡུག་ནང་དུའང་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་སྤྱོད་

ས་ཉུང་ཉུང་ཡིན། བོད་ལ་རང་དབང་ཞིག་བྱུང་བའི་ཉིན་མོར། གནས་སྟངས་འདི་ལ་ལམ་སེང་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་རེད་

སྙམ། ང་རང་སྔོན་མ་ཆོས་དོན་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་སྐབས། སོག་པོའི་ལུང་པར་ཕྱིན་པ་ཡིན། སོག་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཨུ་རུ་སུའི་

འོག་ཏུ་ལོ་ ༤༠ ཙམ་བསྡད་པ་རེད། སྐབས་དེར་སོག་པོའི་སྐད་ཡིག་ཤེས་མཁན་དཀོན་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཤིང་།

ཚང་མས་ཨུ་རུ་སུའི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་རེད། རྗེས་མ་རང་བཙན་ཐོབ་སྟེ། ལོ་གཅིག་གཉིས་ནང་ཨུ་རུ་སུའི་སྐད་

རྒྱག་མཁན་མེད་པ་ཆགས་པ་རེད། ང་ཚོའི་བོད་པར་ཡང་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་སྲིད་གི་རེད་དྲན་ཡོད། 

དྲི་བ། སྔར་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་ ༢ པར་ཀིརྟི་བླ་བྲང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ཞིང་། ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་

པའི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་ཏེ་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་གོམ་ཞེང་ཆེན་པོ་ཞིག་སྤོས་ཡོད་སྟབས། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་ཀིརྟི་བླ་བྲང་ལ་

འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐུགས་འདུན་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་འཁྲུངས་པ་དང་།  ཀིརྟིའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་བཙུགས་པར་དགོས་

པ་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་གང་ལ་གཟིགས་པ་ཡིན་ནམ།

ལན། ཀིརྟིའི་བླ་བྲང་ཟེར་བ་འདིར་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ལ། ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་གཉིས་ཀའི་དབང་

འཛིན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ང་ཚོ་གཅིག་པུ་མ་རེད། བོད་ཀྱི་བླ་མ་ཕལ་ཆེ་བར་འགྲོ་སྟངས་འདི་ཡོད། དེ་ཡང་

སྲོལ་རྒྱུན་འདྲ་བོ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། བོད་ལ་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་དར་ཞིང་། བླ་མ་ཟེར་བ་འདི་བྱུང་བ་ནས་

བཟུང་། དགེ་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་བྱུང་ཡོད། ད་བར་དེ་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཤིག་བྱུང་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད།

སྔར་བོད་ནང་གི་བོད་གཞུང་ཟེར་བ་དང་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་ཟེར་བ་དེ་དག་དམར་ཤོག་སླེབས་པ་ནས་འགྱུར་བ་

ཕྱིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་བླ་བྲང་ཟེར་བ་འདི་ལ་སོ་སོའི་ངོས་ནས་འགྱུར་བ་ཞིག་མ་བཏང་ན། འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་གོ་

སྐབས་ཤིག་ལ་འཕྲད་ཡོད་པ་མ་རེད། དེར་བརྟེན། བླ་བྲང་ཟེར་བ་འདི་ཡོད་ན་གང་ལ་ཕན་པ་དང་མེད་ན་གང་ལ་

གནོད་པ། བླ་མ་ཟེར་བ་དེའི་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། བླ་མའི་དགོས་པ་གང་ཡིན་པ། སྤྱིར་བླ་མའི་བརྒྱུད་རིམ་འདི་

དགོས་པ་ཞིག་རེད་དམ་མ་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད།    ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་བོར་

འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེས་མཚོན་པའི་ཆོས་ལུགས་པ་ཚོ་ལའང་འགྱུར་བ་འགྲོ་དགོས་པ་རེད། སྤྱིར་བླ་མ་ཟེར་བ་

འདི་མི་དམངས་ཀྱི་བདེ་དོན་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་བྱུང་བ་རེད། ནམ་ཞིག་མི་དམངས་ལ་

མ་དགོས་པའི་ཉིན་ནས་མཚམས་འཇོག་རྒྱུ་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཀའ་གནང་གིན་ཡོད། ཀིརྟི་

ཚང་མི་དམངས་ལ་ཅི་ཙམ་བར་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཕེབས་གི་རེད་ལ། ཕན་ཞིག་ཀྱང་ཐོགས་གི་རེད།

མི་དམངས་ལ་མ་དགོས་པའི་ཉིན་མོ་དེར་ང་ཚོའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡིན། ཞེས་འཇུས་ནས་འདུག་དགོས་དོན་ཡོད་པ་མ་རེད།

ངས་སྔོན་མ་ནས་འདི་ལྟར་བཤད་མྱོང་། བོད་ནང་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་བསྡད་པ་ཡིན་ན། སྔ་མོའི་བླ་བྲང་

ཁག་གི་འཛིན་སྐྱོང་དང་། ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་ཟེར་བ་དེ་རིགས་འདུག་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད།    རྫོང་དང་ཁུལ་སོ་སོར་བགོས་

བཞག་ཡོད་ལ། བོད་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་། རྫོང་དང་མངའ་སྡེ་བཟོས་ཏེ་སྔར་གྱི་བླ་བྲང་ཁག་གི་ཆབ་

སྲིད་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་དེ་མི་དགོས་པ་ཆགས་གི་རེད་ཟེར་གི་ཡོད།  

གཉིས་པ། དེང་སྐབས་བླ་བྲང་ཟེར་བ་དེའི་རིགས་རྒྱུ་འབྱོར་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོང་གིན་ཡོད། དངུལ་མང་པོ་རག་གི་ཡོད།

གང་ཡིན་ཟེར་ན།མི་དམངས་ཀྱིས་དད་པའི་ཐོག་ནས་འབུལ་བཞིན་ཡོད། མི་དམངས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་མི་དམངས་ལ་ཐོབ་པ་

ཞིག་དང་། མི་དམངས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ཐོག་ལ་ཕན་པ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སྐབས། སྔར་གྱི་ལམ་སྲོལ་ལ་འགྱུར་

བ་ཞིག་མ་བཏང་ན་ཡོང་ཐབས་མེད་པའི་བཟོ་འདྲ་བོ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་། སོ་སོའི་ལས་དོན་ལ་ང་རང་གིས་འགྱུར་

བ་མ་བཏང་ན། གཞན་སུ་གང་གིས་ཀྱང་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་མ་རེད། དེ་ཡིན་དུས་ང་རང་གིས་འགྱུར་བ་བཏང་སྟེ་མི་

དམངས་ཀྱི་ལག་ཏུ་བཞག་པ་ཡིན་ན། མི་ཐོག་རྗེས་མ་དག་ལ་མུ་མཐུད་སྡོད་དང་མི་སྡོད།

མི་དམངས་ལ་དགོས་དང་མི་དགོས་མི་དམངས་ཚོས་ཐག་གིས་གཅོད་གི་རེད། སྤྱིར་མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་བླ་མ་ཚོའི་

སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འགྲོ་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་ཞིག་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་རེད།  སྔར་བོད་གཞུང་གི་སྐབས་

སུ་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཁྲིམས་ཤིག་ཡོད་སྟབས། ཁྲིམས་དེའི་འོག་འགྲོ་བསྡད་ཡོད། ད་ཆར་དེ་མེད་པ་ཆགས་ཏེ་བླ་བྲང་སོ་སོས་

འདོད་པ་གང་ཡོད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། སྒྲིག་གཞི་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བླ་བྲང་དེ་མི་དམངས་ལ་ཕན་པ་ཞིག་མ་བཟོས་

ན། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གྱིས། ཇག་པ་སེར་པོ་དང་། རྐུན་མ་དམར་པོ། ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་བཞིན་ཆགས་ཡོང་གིན་

ཡོད་སྟབས་གནོད་ཚབས་ཆེན་པོ་རེད།

དྲི་བ། འཕགས་ཡུལ་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་འདི་ཉིད་གྲྭ་ཚང་ཞིག་གི་མིང་ཐོག་ཏུ་ཡོད་ནའང་། ལག་ལེན་ངོ་མའི་ཐོག་

ནས་ནང་བསྟན་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་ཐུན་མོང་རིག་གནས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཞིག་

གི་ངོ་བོར་གྲུབ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། འཆར་གཞིའི་སློབ་ཚན་ལྟར་ན་དབྱིན་ཡིག་དང་གློག་ཀླད་སོགས་དེང་རབས་ཀྱི་རིག་

ཚན་དེ་ཙམ་མེད་པ་མ་ཟད། གྲྭ་ཚང་གི་ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་སོགས་སུའང་དེང་རབས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྐོར་ནས་དེ་

ཙམའཐོན་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་དོན་གང་ཡིན་ནམ། 

ལན། སྤྱིར་རྒྱ་གར་ནང་གི་དགོན་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཤེས་ཡོན་སློབ་གཉེར་གནང་སའི་བསྟི་གནས་ཆགས་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་

དུ་ང་ཚོ་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་འདི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཞིག་གི་ངོ་བོ་ཤུགས་ཆེ་བ་ཆགས་དོན། ང་རང་སྒེར་ལ་

འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད་དྲན་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ང་རང་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་སྐབས་ལོ་ ༡༨ རེད། དེ་ནས་དགེ་རྒན་འོས་

སྦྱོང་དང་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཨཱཅརྱ་བར་སློབ་གྲྭ་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་རེད། སློབ་གྲྭའི་འགྲོ་ལུགས་གནས་སྟངས་ཆ་ཚང་

བ་ཞིག་ངས་ཤེས་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས། སློབ་ཚན་གྱི་སྐོར་ནས། ངས་གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན། བོད་པའི་ཆོས་དང་རིག་གནས་

མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་དང་། འདི་ག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཐོན་པ་ཚང་མ་སོ་

སོའི་ས་གནས་སུ་ལོག་སྟེ་དགེ་རྒན་གནང་རྒྱུ། བོད་ནང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ལོ་ཆུང་ཚོ་རིག་གནས་ཡོད་པ་དང་ཤེས་

ཡོན་ལྡན་པ། མ་མཐའ་ཡང་གཞི་རིམ་འཛིན་གྲྭ་བརྒྱད་པའི་ཤེས་ཡོན་ཡོད་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་གཉིས་

པ་རེད། མི་སྒེར་སོ་སོ་ཤེས་ཡོན་ཅན་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་། མཚམས་རེར་དམིགས་ཡུལ་

འདིའི་ཐོག་ལ་ཏག་ཏག་འགྲོ་ཐུབ་མ་ཐུབ་དང་། སོ་སོའི་འདོད་པ་ནང་བཞིན་ཡོང་ཐུབ་དང་མ་ཐུབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་

ཕྲན་བུ་ཡོང་གིན་འདུག